«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорына күн сайын медициналық көмек көрсету және МӘМС жүйесіне қатысу тәртібі туралы жүздеген сұрақтар келіп түседі» — дейді саурандық медицина мамандары. Сіздердің назарларыңызға жиі қойылатын сұрақтарды таңдап, солардың жауаптарын ұсынып отырмыз:
— Медициналық сақтандыру бойынша қандай клиникалар жұмыс істейтінін қайдан көре аламын? Мен өзім емделетін клиниканы таңдай аламын ба?
— ТМККК және МӘМС бойынша медициналық қызмет көрсететін медициналық ұйымдардың тізімімен Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының ресми сайтында танысуға болады. Әркімнің дәрігер мен емхананы еркін таңдауға құқығы бар. Тіркеу науқаны кезінде медициналық мекемені жылына бір рет еркін таңдау құқығы бойынша, сондай-ақ егер адам тұрақты немесе уақытша тұратын, жұмыс істейтін немесе оқитын жерін ауыстырса, басқа елді мекенге көшсе немесе өзі жататын емхана қайта ұйымдастырылса ауыстыруға болады.
Сақтандыру мәртебесін қандай жолдарментексеруге болады:
* Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы
*fms.kz ресми сайты
•Telegram-дағы @SaqtandyrýBot
*1414 байланыс орталығы
*Damumed мобильді қосымшасы
*Halyk мобильді қосымшасы
*BCC.KZ мобильді қосымшасы
*Kaspi.kz мобильді қосымшасы
*egov.kz электрондық үкімет сайты – «Медициналық қызметтерді тұтынушы ретінде қатысутуралы және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыружүйесінде аударымдардың және (немесе) жарналардыңаударылған сомалары туралы ақпарат беру» мемлекеттікқызметі арқылы.
Егер науқастың сақтандыру мәртебесі болмаса, не істеу керек?
Қол жетімді жолдарды қолдана отырып, қарыздардың бар-жоқтығын және мерзімдерін тексеру керексіз
Егер қарыз болсаңыз, оны төлеу немесе жою қажет, бірақ қарастыратын уақыт алдыңғы 12 айдан аспауы керек (мысалы осы жылдың қаңтар айынан келесі жылдың қаңтар айна дейін).
Сақтандыру мәртебесі 3 жұмыс күні ішінде беріледі.Егер адам жеке кәсіпкер болса немесе БЖТ төлеушісі болса, өзі төлесе, онда қарызды дербес төлеуші ретінде төлеуге болады
Егер қарыз жеке кәсіпкерден (ЖК), шаруа қожалығының (ШҚ) иелерінен, жеке практикамен айналысатын адамдардан, қызметкерден немесе азаматтық -құқықтық келісімшарт бойынша жұмыс жасайтын адамнан анықталса, онда сіз төлемдердің мәртебесін тексеруіңіз керек. Жіберілген төлемдердің мәртебесі, ол қайтарылған болуы мүмкін, содан кейін сіз қарыз бен пайыздарды төлеуіңіз қажет.
Егер төлемдер қате түрде басқа мерзімге төленсе немесе төлем құжаттары дұрыс рәсімделмесе, сіз бұл кезеңдердегі ақшаны қайтара аласыз. Ол үшін «Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ-на өтініш жазу, қатенің себебін көрсету және өтінімге төлемді растайтын құжаттарды тіркеу қажет.
— Мен жүктімін, тіс ауруы алаңдатады. МӘМС бойынша емделуден өтуге бола ма, егер солай болса, оны қалай жасауға болады?
— Иә. Стоматологиялық көмек алу үшін МӘМС бойынша қызмет көрсететін стоматологиялық клиникаға жүгіну қажет. Сіз олардың тізімін ӘМСҚ сайтынан таба аласыз. Бұл ретте емханадан жолдаманың болуы міндетті емес. Жүкті әйелдерден басқа шұғыл көмек – тіс жұлу және химиялық пломба орнату – 18 жасқа дейінгі балаларға, Ұлы Отан соғысына қатысушыларға, 1, 2, 3 топтағы мүгедектерге, «Алтын алқа», «Күміс алқа» алқаларымен марапатталған көп балалы аналарға, атаулы әлеуметтік көмек алушыларға, жасына байланысты зейнеткерлерге көрсетіледі.
Жоспарлы көмек жүкті әйелдерден басқа балаларға да қолжетімді. Ол мыналарды қамтиды: жансыздандыру, пломба салу, терапиялық қабылдау, пульпитті емдеу, периодонтитті емдеу, толық функционалдық қалпына келтіру анатомиялық нысанын тіс кезінде гипоплазиясы, флюорозе.
— Айтыңызшы, балаларға арналған тегін дәрі-дәрмектердің тізімін қайдан табуға болады?
— Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2017 жылғы 29 тамыздағы №666 бұйрығымен бекітілген ТМККК және МӘМС бойынша тегін қолжетімді дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың тізбесі. Оны «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінен табуға болады.
Мен сақтандырусыз жүктілік есебіне тұра аламын ба?
МӘМС пакетіндегі медициналық қызметтер көрсеткіштер бойынша және емдеуші дәрігердің жолдамасы бойынша «сақтандырылған» мәртебесінде тегін көрсетіледі. МӘМС туралы Заңның 26-бабының 3-тармағына сәйкес сақтандыру жеңілдікті мәртебе жұмыс істемейтін жүкті әйелге жеңілдікті мәртебе беріледі, ол үшін қатарынан 2 айдан астам әлеуметтік және зейнетақы аударымдары жүргізілмеген болу қажет.
МӘМС бойынша тегін тапсыруға болатын талдаулардың толық тізімін қайдан көруге болады? Неліктен кейбір талдаулар МӘМС негізіндегі тегін санатқа кірмейді?
МӘМС және ТМККК шеңберінде көрсетілетін қызметтер тізбесімен «Амбулаториялық жағдайларда мамандандырылған медициналық көмек көрсету қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 27 сәуірдегі № ҚР ДСМ-37 бұйрығын қарау арқылы таныса аласыз.
МӘМС пакетіне кірмейтін медициналық қызметтер пациенттің өз қаражаты есебінен, яғни ақылы негізде жүзеге асырылады.
Қандай ауруларды ерте анықтау үшін скринингтер жүргізіледі және қандай жас топтары үшін?
Скрининг — бұл белгілі бір жастағы немесе санаттағы сау адамдарды профилактикалық медициналық тексеруден өткізу, қауіпті факторлар мен ауруларды ерте сатысында анықтау
Скринингтер белгілі бір ауруларға және белгілі біржас топтарына өткізіледі
1. 0-ден 18 жасқа дейінгі балалар
2. 30 бен 70 жас аралығындағы ересектер
3. Тәуекел топтары
Аурулар:
* Мінез-құлықтық тәуекел факторлары
* Артериялық гипертонияны, жүректің ишемиялықауруын және қант диабеті
* Глаукома
* Жатыр мойны обыры
* Сүт безі обырын қатерлі ісігі
* Колоректалды обыр
* В және С вирустық гепатиттері
Скринингтен өту үшін мекен жай бойынша тіркелген емханаға хабарласу керек. Ол үшін әр емханада скринингтік бөлмелер бар. Өзіңізбен бірге жеке куәлік болуы міндетті.
Егер МӘМС есебінен медициналық қызметтердіалмасам, пайдаланбаған ақшаны қайтарып ала аламынба?
МӘМС-ке енгізген төлемдерді қайтаруға немесеоларды басқа адамға беруге болмайды, себебі жүйеқаражатты дербес бөлуді қарастырмайды. Барлық жарналармен аударымдар Ұлттық банктегі шотта жинақталады жәнеол жерден барлық сақтандырылған тұтынушылардың медициналық қызметтерін төлеуге бағытталады.
Мен жұмыс істемейтін болсам мәртебені қалайаламын?
Сізде екі таңдау бар. Біріншісі – дербес төлеуші ретіндежарна төлеуіңізге болады. Екіншісі – жұмыспен қамтуорталығына хабарласып, жұмыссыз ретінде тіркеле аласыз. Бұл жағдайда сіз жеңілдік санатына кіресіз және сіз үшінжарналарды мемлекет төлейді.
Мен студентпін, МӘМС-ке төлем жасауым қажетпе?
Күндізгі оқу бөлімінің студенттері МӘМС-ке жарнатөлемейді, себебі жеңілдік санатына кіреді. Сондай-ақжұмыс берушілер күндізгі оқу бөлімінде оқитын студенттерүшін МӘМС-ке аударымдар жасаудан босатылған.
Мұғалімнің шаруа қожалығы болса, МӘМС-кетөлемді қалай жүргізеді?
Салық заңнамасына сәйкес шаруа қожалығы қандай да бір басқа нысанда рәсімделмеген болса, ол ЖК ретіндеқарастырылады. Егер ЖК қызметін тоқтатпаған болса, олөзі үшін 1,4 ЕТЖ-ның 5 % төлейді. Осы ретте негізгіжұмысында да жарналар төлеп, мұғалім қызметкері үшінаударымдар жасауы керек. Яғни барлық кіріс көздерінентөлем жүргізіледі.
Сонымен қатар, медициналық оңалтудың пациент денсаулығын қалпына келтіруде атқаратын рөлі зор. Жарақат алған немесе созылмалы аурумен ауырып тұрған пациенттің күнделікті өмірге оралып, қалыпты тіршілік етуіне септігін тигізеді.
Бұрын көпшілік жағдайда ақылы түрде көрсетілетін оңалту бүгінде сақтандырылған азаматтар үшін қолжетімді болып отыр. Біздің тілшімізге берген сұхбатында Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Атырау облысы бойынша филиалының директоры Байтолла Газизов осы мәселе жайлы егжей-тегжейлі ақпар берді.
Медициналық оңалту кімдерге көрсетіледі?
Реабилитациядан:
— негізгі немесе созылмалы ауруды емдеу қажет болғанда;
— қатты ауырсынудан кейін;
— хирургиялық операциялардан кейін;
— жарақат алғаннан кейін;
— сырқат салдарынан адамның қимыл-қозғалысы шектелген жағдайларда өтуге болады.
Медициналық оңалту қай кезде тегін көрсетіледі?
Қалпына келтіру шараларын ақысыз негізде өтуге болады:
Пациент бұрын оңалтудан өтпеген. Неден бастаған жөн?
1. Ең алдымен тұрғылықты жеріндегі емханаға барады.
2. Емдеуші дәрігер реабилитолог маманға немесе мультидисциплинарлық топ мамандарына жібереді.
3. Олар аурудың пайда болуы мен күшеюі, сырқаттың денсаулық жағдайына байланысты мәліметтерді ескере отырып, оңалтуға деген қажеттілікті айқындайды. Бастапқы реабилитациялық диагноз қойып, пациент денсаулығын қалпына келтіру жоспарын, курстың мерзмін т.б. анықтайды.
4. Егер кешенді тексеру нәтижесінде реабилитация тиімді деп табылса, пациент оны амбулаторияда, стационарда, стационарды алмастыратын емдеу мекемесінде, үйде немесе санатория-курорттарда өте алады. Жоспарлы түрде ем қабылдайтын пациент стационарға «Ауруханаға жатқызу бюросы» порталы арқылы жатқызылады.
Оңалтудан бас тартуға мынадай жағдайлар себеп болуы мүмкін:
* көп қан кету;
* дене қызуының көтерілуі және ұзақ уақыт бойы қалыпты жағдайдан асып кетуі;
* өткір жұқпалы аурулар;
* өткір остеомиелит;
* көктамыр тромбозы
* жүрек жеткіліксіздігі;
* эпилепсия талмасы ұстаған кезде;
* қатерлі ісік, туберкулез, қант диабеті, тиреотоксикоз, бауыр қызметі тапшылығы, ІІІ деңгейлі ұйқы безі тапшылығы, адамның көңіл-күйі мен мінезінде ауытқулар тудырған психикалық аурулар, іріңді және жұқпалы тері аурулары, 2-3-дәрежелі анемия, 3-дәрежелі дистрофия сынды аурулар себеп болуы мүмкін.
Оңалту пациенттің өз өтініші бойынша тоқтатылуы мүмкін.
Сонымен қатар, ем-шаралардан кейін сырқаттың жағдайы нашарлаған жағдайда немесе негізгі, қосалқы аурулары күшейіп кеткен жағдайда дәрігер ем-шараны тоқтату туралы шешім қабылдайды. Медициналық оңалту үш кезеңнен тұрады:
Біріншісі ауруы асқынып тұрған науқастарға, хирургиялық операция жасатқан, жарақат алған адамдарға арналған. Ол стационарлардың құрылымдық бөлімшелерінде жүргізіледі. Егер ауруханаға жатқызу қажет болмаса, медициналық көмек көрсетілгеннен кейін және негізгі ауру емделіп болғаннан кейін пациент оңалтудың екінші немесе үшінші кезеңіне жіберіледі.
Оңалтудың екінші кезеңі мамандандырылған бөлімшелерде немесе республикалық денсаулық сақтау ұйымдары, мамандандырылған оңалту орталықтары мен көпбейінді стационарлар базасында өтеді. Бұл кезең ауру басталған сәттен бастап тоғыз ай ішінде жүргізу қажет. Курстың ұзақтығы мен жиілігі нозологияға, науқасты денсаулық жағдайына тағы да басқа факторларға байланысты болмақ.
Үшінші кезеңде медициналық оңалту емхана-амбулатория деңгейінде, күндізгі және тәулік бойғы стационарларда, оңалту орталықтарында, санаторийлер мен курорттарда, үйдегі стационар жағдайында, сондай-ақ қашықтықтан жүргізіледі. Курстың жиілігі мен ұзақтығы пациенттің денсаулығына қарай белгіленеді. Оңалтудан алынған нәтиже міндетті түрде ескерілуі тиіс.
Медициналық оңалту қызметі қай жерде көрсетіледі?
Медициналық сақтандыру қоры халық үшін оңалтудың қолжетімділігін арттыру бағытында жан-жақты жұмыс істеп жатыр. Оңалту қызметтерін көрсету үшін 2024 жылы Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Атырау облыстық филиалы аймақтың 37 медициналық ұйымымен шарт жасасты, оның ішінде 16 жеке медициналық ұйым, 21 — мемлекеттік. Оңалту бойынша медициналық қызмет көрсетушілер саны артып келеді. Салыстыру үшін, 2020 жылы олардың саны 24 болды. Қор жеткізушілерінің тізімімен fms.kz ресми сайты арқылы танысуға болады («Байланыс ақпарат» – «Клиника таңдау»).
Биыл медициналық оңалтуға қанша қаражат бөлінді?
2023 жылы оңалту көмегіне 1,6 млрд. теңге бағытталды. Ағымдағы жылы оңалту қызметтерінің бюджеті әзірге 1,7 млрд. теңгені құрап отыр. Егер сіздің тағы да сұрақтарыңыз болса, өз емханаңыздағы «Пациенттерді қолдау қызметіне» жүгініңіз. Ал ол жерде мардымды жауап ала алмасаңыз, Қордың өзіңізге ыңғайлы арналары бойынша өтініш-шағымдарыңызды қалдыра аласыз:
fms.kz ресми сайты
Qoldau 24/7 мобильді қосымшасы
Telegramдағы SaqtandyryBot
1414 Бірыңғай байланыс орталығы