Болашақта адамдардың кейбір мамандықтарының роботтарға тиесілі болуы қорқынышты жайт болғанымен, «жасанды интеллекттің» келешекте адамға тигізер зиянынан пайдасы көп болады деуге келеді. Әсіресе, медицина саласында түрлі диагноздарды қою, әлі күнге дейін табылмаған рак аурулардың емін табуда және ғарышты зерттеуде осындай интеллектердің, бағдарламалардың тигізер пайдасы зор. Осыған орай аудан тұрғындарына толық әрі пайдалы ақпаратты ұсынып отырмыз.
Қазіргі қоғамда мамандығынан айырылған немесе айырыламын деп қорқатын адамдар жұмыстардың робототехникаға айналуына қарсы шығып жатады. Алайда, кейбір адамдардың өз мамандығынан басқа да қоғамға қажетті қызметтерді игере алмауы, бүкіл адамзаттың, технологияның, «жасанды интеллекттің» дамуына ешқашан зиянын тигізбеуі керек-ақ. ҚСЗИ директоры Еркін Тұқымов ЖИ-нің таралуынан экономиканың барлық дерлік секторлары және одан тыс жерлер орасан зор пайда алатынын атап өтті.
«АҚШ-та ауқымды зерттеу жүргізілді. Ол жасанды интеллект жыл сайын 4 триллион доллардан астам табыс әкелетінін көрсетті, бұл әлемнің төртінші экономикасы – Германияның ЖІӨ-мен салыстыруға келеді. 2030 жылдың басына қарай ЖИ жаһандық экономиканың жетекші драйверіне айналады және адам еңбегінің 70%-ға дейін автоматтандыруы мүмкін. 2030 жылға қарай ЖИ жаһандық экономикадағы үлесі 15,7 триллион доллар болады деп күтілуде, бұл Қытай мен Үндістанның қазіргі ЖІӨ-ні біріктіргеннен де көп. Сонымен қатар, ЖИ-ден ең үлкен экономикалық пайданы Қытай көреді, онда ЖИ ЖІӨ өсіміне қосымша 26%, ал АҚШ-та 14,5% қосады», – деп түйіндеді ҚСЗИ басшысы.
Еркін Тұқымов ЖИ пен адамдар арасында бәсекелестік тудыру секілді маңызды мәселені көтерді: «Бүкіл әлем бойынша ЖИ 85 миллионға жуық жұмыс орнында адамдарды алмастырады және қазірдің өзінде дизайнерлердің, аудармашылардың, корректорлардың және тіпті дәрігерлердің жұмысын алмастырды деп есептеледі. Жасанды интеллект көптеген функцияларды орындауда адамдарды алмастырып қана қоймай, оларды әлдеқайда жақсырақ орындай алады. Жасанды интеллект 24/7/365 тұрақты жұмыс істейді, ол ауырмайды, көңіл-күйі нашар болмайды және жалақыны көтеруді талап етпейді. Бүгінгі таңда жаңа технологиялар, соның ішінде жасанды интеллект жаңа жұмыс орындарын ғана емес, еңбек нарығында тұтас жаңа бағыттарды, жаңа кәсіптерді ашады деген пікір бар».
ҚСЗИ директоры Е.Тұқымов еліміздегі жасанды интеллект тетіктерін пысықтау қажет екенін және ЖИ даму перспективаларын атап өтті. «Сонымен бірге, біз әлемнің жетекші елдерінде қазірдің өзінде басталған ЖИ-ні ауқымды пайдалануды түсіну, тұжырымдамалау, реттеу және стратегиялық жоспарлау процесінің бастапқы кезеңінде тұрмыз.
Біріншіден, ел нарығында ЖИ қолданудың нақты түсінігі мен стратегиясы әлі де жоқ. Сонымен қатар, Қазақстанда қазірдің өзінде ЖИ-ні әртүрлі салаларда: медицинадан бастап білім беру саласына дейін, тіпті саясатта қолдану мысалдары бар.
Екіншіден, әлемнің көптеген елдеріндегідей Қазақстанда адамның жасанды интеллектпен әрекеттесуін реттеудің нақты нормалары мен ережелері жасалмаған.
Үшіншіден, егер біз құрамдас бөлігі болып табылатын жаһандық экономика құрылымындағы ЖИ-нің бұлтартпастығы мен ауқымы туралы айтатын болсақ, бұл мамандарды дайындау, қайта даярлау мәселесі алға тартады.
Төртіншіден, бұл ғылымға және ЖИ-ге қатысты мәселелер, ол өте ауқымды сұрақтарды – ЖИ қатысты теориялық зерттеулерден бастап қолданбалы ұсыныстарды әзірлеуге пәнаралық көзқарасқа дейінгі мәселелерді қамтиды».
«Цифрлық үкіметті қолдау орталығының» бас директоры Рүстем Бигари ЖИ пайда болған кезден бастап адамдар өз мамандықтарынан айрылудан қорқатынын, ал шын мәнінде ЖИ-мен жұмыс істеуді білмейтін адамдарда ғана қорқыныш болуы керек екендігін атап өтті.
«ЖИ, нейрондық желі – бұл кең ұғым, жасанды интеллект алгоритмдері генеративті технологияны алмастырмайды, бірақ күнделікті ұсақ процестермен айналысатын адамдарды ауыстырады. Мысалы, біздің елімізде мемлекеттік басқару жүйесінде цифрлық трансформация аясында біз зерделеп, зерттеп жүрген 17 мыңнан астам функция бар, оның 5 мыңнан астамы күнделікті үрдістер. Оларды компьютермен, алгоритмдермен ауыстыруға бола ма? Иә болады. Бұл тиімділікті арттыруға, уақытты қысқартуға және шығындарды азайтуға әкеледі».